اضطراب امتحان نوعی خود مشغولی ذهنی است که با تردید فرد درباره توانایی های خود مشخص می شود و غالبا با شناخت منفی، عدم تمرکز حواس، واکنش های جسمانی نامطلوب و افت تحصیلی همراه است.
دلایل کلی اضطراب دانش آموزان در زمان امتحان
- سخت گیری بیش از حد والدین برای کسب نمره عالی و هشدار بیش از حد درباره امتحان
- تهدید کردن دانش آموز توسط والدین و ایجاد ترس به منظور گرفتن نمره کم یا عدم قبولی دانش آموز
- وجود استرس و اضطراب در والدین که باعث انتقال آن به فرزندان و ایجاد حس استرس در دانش آموز می شود
- مقایسه شدن دانش آموزش توسط والدین؛ هنگامی والدین دائما توانایی های فرد را با توانایی های فرد دیگر سنجیده و این امر با سرزنش همراه باشد، اعتماد به نفس دانش آموز کم شده و بر اضطراب وی افزوده می شود.
- وعده پاداش نامناسب نیز می تواند از عوامل بروز اضطراب در دانش آموزان باشد، زمانی که اطرافیان برای قبول شدن و یا گرفتن نمره عالی پاداش بیش از حد در نظر می گیرند به طور ناخواسته باعث ایجاد اضطراب امتحانان در دانش آموز خود می شوند.
- انتظارات نا به جا و بیش از اندازه؛ گاهی اضطراب امتحان به این دلیل است که انتظارات والدین از فرزند خود بیش از توانایی های اوست.
راهکارهایی برای کاهش اضطراب امتحان
- بر توانایی های فرزندمان تاکید کرده تا اعتماد به نفس آن ها تقویت شود.
- انتظارات خود را با توانایی های فرزندمان هماهنگ کرده و از آن ها توقع بیش از حد نداشته باشیم.
- تلاش فرزندمان را برای کسب موفقیت های هرچند کوچک قدر دانسته و او را تشویق کنیم.
- عملکرد فرزندمان را با خودش مقایسه کرده، در صورت پیشرفت او را تشویق نموده و در غیر اینصورت به جستجوی علت و رفع آن بپردازیم.
- امتحان بخشی از فرآیند آموزش است، آن را عملکرد طبیعی و معمولی آموزش بدانیم و از حساسیت بی مورد نسبت به آن بپرهیزیم.
- به فرزندمان اطمینان خاطر بدهیم که در کنارش خواهیم بود و اگر مشکلی داشت او را یاری خواهیم کرد.
- به فرزندمان یادآور شویم که تمام تلاشش را صرف یادگیری درس ها نماید نه کسب نمره.
- با فرزندمان به گونه ای رفتار نماییم که او بتواند عقاید و نگرانی های خود را درباره امتحان آشکارا بیان کند.
- آخرین وضعیت درسی فرزندمان را از معلمش جویا شویم تا بهتر بتوانیم به او کمک کنیم.
- ساعت خواب فرزندمان را طوری تنظیم نماییم که خواب مورد نیازش تنظیم شود، به عبارت دیگر شب ها زود بخوابد تا صبح ها زودتر بیدارشود.
- در ایام امتحانات فضای خانواده را شاد و از مشاجره و برخوردهای لفظی پرهیز نماییم.
- تشویق، تحسین و تاکید روی نقاط قوت فرزندمان را فراموش نکنیم. زیرا این رفتارها انگیزه آنان را برای پیشرفت تحصیلی بیشتر می کند.